‘Weg met de huidige politiek’

‘Weg met de huidige politiek’

OOST GELRE- Het gaat hier niet om een structuurwijziging maar om een cultuurverandering, benadrukt fractievoorzitter Hans Scheinck als hij het voorstel van zijn partij OOG voor een ‘gemeentebestuur nieuwe stijl’ toelicht.
‘Ik ben hier al heel lang mee bezig en heb er veel wetenschappelijke publicaties over gelezen. De reden voor de voorgestelde verandering is dat wij niet tevreden zijn met het proces om samen tot een gemeentebestuur te komen’.

Wat wil OOG?
De partij heeft een nieuwe besturingsvisie voor de gemeente ontwikkeld onder de titel ‘Democratie is geen wedstrijd’. OOG ziet het als volgt: Vorm na de gemeenteraadsverkiezingen (2026)als gekozen partijen samen een algemeen bestuur (gemeenteraad) nieuwe stijl. De termen coalitie en oppositie gaan naar het woordenboek museum. Verdeel de zetels in het dagelijks bestuur (college van burgemeester en wethouders) op basis van ieders procentuele aandeel in de raadszetels op basis van de verkiezingsuitslag. Onder de noemer van ‘gedeelde macht brengt gezag’ gaan de partijen samen een college samenstellen.
Daarnaast komt er meer ruimte om burgers actief bij het gemeentebestuur te betrekken. Er komen meer en kleinere commissies voor bijvoorbeeld sociaal domein, bouwen en wonen, onderwijs, sport, cultuur, verkeer en vervoer, veiligheid, digitale omgeving, leefbaarheid. Het bijzondere is dat er specialisten uit de gemeenteraad in zitten maar ook burgers. Mensen met verstand van zaken die vragen kunnen stellen, adviezen geven en alternatieven mogen voorstellen. Burgers kunnen ook tijdelijk hierin zitten.

Samenstellen van het college van B. en W.
Volgens OOG kan dat als volgt gaan.
Na de verkiezingsdag worden de stemmen per partij geteld. Daaruit volgt een verdeling van
de zetels in de gemeenteraad. Per partij wordt het aandeel in het totaal aantal zetels bepaald, uitgedrukt in een percentage. Bijvoorbeeld 5 zetels in de gemeenteraad van Oost Gelre (23 zetels) betekent een aandeel van 22%.
Daarmee ook een aandeel van 22% in het college van burgemeester en wethouders.
Partijen mogen hun aandeel ook bij elkaar optellen om samen een voordracht voor een lid van het college van B. en W. te doen. Geen enkele partij wordt uitgesloten van de vorming van het college van B. en W. Voor de burgemeester verandert er niets. De andere leden van het college (de wethouders) worden benoemd door gemeenteraad, zoals altijd. De maximale omvang van het college is wettelijk bepaald. Dat is maximaal 20% van het aantal raadszetels -exclusief de burgemeester als voorzitter. Voor Oost Gelre zijn dat 4,6 wethouders. Volgens de gemeentewet mag dat nog een paar procent meer zijn als er meerdere wethouders parttime willen werken.
De te benoemen leden van het college hoeven niet op de lijst van een partij te hebben gestaan. Bijzonder is nog dat OOG voorstelt dat de wethouders in de vierjarige bestuursperiode alleen door een unaniem besluit door de gemeenteraad kunnen worden ontslagen

Samenwerken
Scheinck zegt dat het vooral gaat om samenwerking en steekt daarbij ook hand in eigen boezem. ‘Ook wij als OOG zijn niet altijd even samenwerkingsgericht geweest. Wij lieten ons ook af en toe mee sleuren in politiek gedoe. Ik merk dat er om ons heen veel raadsleden, in Oost Gelre maar ook in andere gemeenten, afhaken of dreigen af te haken. Een raad waar onenigheid is, waar coalitie en oppositie elkaar voortdurend vliegen afvangen; dat kost enorm veel energie. Mensen knappen af op het systeem, dat willen wij juist voorkomen. Wij willen dat alle raadsleden en alle partijen samen verantwoordelijk zijn voor het besturen van de gemeente, samen wethouders kiezen, samen het programma maken en samen de termijn afmaken. Het is ook te gek voor woorden dat er in Nederland zoveel wethouders voortijdig weggaan of weg moeten. Wat een verspilling van kennis en ervaring. Met een enorme kostenpost voor de gemeente die de WW-uitkering (wachtgeld) zelf moet betalen’.

Herhaling voorkomen?
Bij de verkiezingen in 2022 werd OOG tweede maar mocht niet meeregeren omdat de grootste partij, het CDA, de VVD (plek 3) verkoos boven OOG. Is dit een manier om een dergelijke herhaling te voorkomen?
Scheinck geeft aan ‘dat -2022- voor OOG inderdaad een buitengewoon grote teleurstelling was. Maar dit voorstel staat daar feitelijk los van. Het gaat ons erom dat het hoog tijd wordt dat we het als partijen in Oost Gelre echt samen gaan doen.
De tijd is er meer dan rijp voor. Ook landelijk maar zeker lokaal. In het hele land is het moeilijk mensen te vinden voor het gemeentebestuur. In het algemeen heeft het gemeentebestuur een totaal verkeerd imago. Het aantal mensen dat stemt wordt steeds lager, iedereen zou wakker moeten worden. Dan is OOG maar de wekker. We denken zeker dat burgers zo’n verandering willen. Het gaat niet om een revolutie maar de afspraak om samen te gaan besturen. Daar wordt niemand slechter van. Of je moet aan dat politiek theater willen vasthouden’.

Verwacht je dat je andere partijen kunt overtuigen?
‘Dit is iets wat wij aanbieden’, zegt Hans Scheinck. ‘Het is afwachten wat de andere partijen daarvan vinden. Ik heb het voorstel verstuurd naar alle partijen in Oost Gelre. In een eerste reactie blijft het oude denken in meerderheid en minderheid en in coalitie en oppositie overeind. Maar is er nog genoeg tijd om over de verandering in de bestuurscultuur na te denken. Het is nog geen maart 2026. Tijd ook om te overdenken waar die rust in het gemeentebestuur in Oost Gelre vandaan komt. Want die komt vooral omdat de partijen die niet in het college zitten zich zeer opbouwend en correct opstellen. Iets wat de twee partijen in het college (CDA en VVD) te weinig beseffen.

Is het allemaal wettelijk toegestaan wat jullie willen?
‘Jazeker, OOG heeft dat allemaal nauwkeurig uitgezocht. Allemaal samen een college vormen, daar is wettelijk niets op tegen. Er wordt zelfs meer recht gedaan aan de kiezer. Als nu iemand op een partij stemt die niet in het college komt, is die stem eigenlijk verloren. Want plotseling zit die stem ‘in de oppositie’. Als je de burgers zou vragen naar deze vorm van echte samenwerking zouden veel mensen dat goed vinden. Oost Gelre zou de eerste gemeente kunnen zijn die volgens dit samenwerkingsmodel gaat werken. Het zou echt vernieuwend zijn als je op basis van de verkiezingsuitslag allemaal samen het college vormt. Het gaat zorgen voor veel meer rust. Ook in het gemeentehuis. Samen besturen, daar gaat het om’.

Wat moet er gebeuren voordat dit systeem in kan gaan?
‘Wij gaan de verkiezingen in met dit voorstel en OOG gaat mensen werven op basis van dit voorstel. Veel mensen hebben vaak niets meer met politiek. De gemeenteraad is regelmatig een politiek theater, daar heeft ook OOG niets mee. Wij willen energie halen uit jonge mensen en andere nieuwkomers in de raad’. Scheinck geeft aan dat hij die mensen graag ziet komen, ook als ze van een andere partij zijn. En die andere partijen nodigt OOG graag uit ‘echt samen de gemeente te gaan besturen. In 2026 kan in Oost Gelre zomaar iets unieks gaan gebeuren’.